TLGD – Một công văn của Sở Giáo dục Thanh Hóa yêu cầu không giao bài tập về nhà cho học sinh tiểu học đang được nhiều người ủng hộ. Bởi hơn hết, đó không chỉ là chuyện học – mà là chuyện sống: trả lại cho trẻ em quyền được vui, được chơi, được lớn lên trong đúng lứa tuổi của mình.
Hình minh họa
“Lệnh cấm bài tập về nhà” – bước đi nhân văn để trả lại tuổi thơ cho trẻ
Việc Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa ban hành công văn yêu cầu không giao bài tập về nhà cho học sinh tiểu học đang thu hút sự quan tâm lớn của dư luận. Đằng sau một quy định tưởng như giản dị là một thông điệp đầy nhân văn: hãy để trẻ được học đúng nghĩa, được sống đúng tuổi, và được phát triển trong niềm vui tự nhiên của tuổi thơ.
Theo quy định, học sinh tiểu học không được học quá 7 tiết mỗi ngày. Buổi chiều là thời gian cho hoạt động năng khiếu, thể chất, trải nghiệm hoặc củng cố kiến thức ngay tại lớp dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều trường đã để thời khóa biểu của học sinh bị “phủ kín” bởi các chương trình liên kết như tiếng Anh quốc tế, STEM, kỹ năng sống… Khi thời lượng học tập chính khóa bị “xén mất”, giáo viên đành phải để lại phần việc về nhà. Và thế là, chiếc cặp của đứa trẻ – lẽ ra nhẹ tênh sau giờ tan học – lại trở thành gánh nặng.
Nhiều năm qua, bài tập về nhà đã trở thành áp lực vô hình với học sinh tiểu học. Sau giờ học chính khóa, các em vẫn phải tiếp tục ngồi vào bàn làm bài, luyện thi hoặc hoàn thành những phiếu bài tập dài. Hình ảnh đứa trẻ cúi đầu bên bàn học đến khuya đã trở thành “chuẩn mực” trong nhiều gia đình. Nhưng ít ai nhận ra: đó không phải là sự chăm chỉ, mà là sự đánh mất dần niềm vui, sự tò mò và hứng thú học tập tự nhiên.
Đã đến lúc xã hội nhìn nhận lại. Việc học không thể là một “cuộc đua” mệt mỏi giữa trẻ con – mà là hành trình khám phá, nơi các em được hiểu, được làm, và được vui.
Trả lại thời gian, khơi dậy niềm vui và động lực bên trong của trẻ
Để tinh thần nhân văn của chỉ đạo này đi vào thực chất, ngành giáo dục cần sắp xếp lại thời khóa biểu và quỹ thời gian học tập. Buổi 2 cần đúng nghĩa là “tự học có hướng dẫn” – nơi trẻ được hoàn thành nhiệm vụ học tập ngay tại trường. Đồng thời, cần giảm bớt những chương trình liên kết nặng nề, ưu tiên cho hoạt động trải nghiệm, thực hành và phát triển kỹ năng sống.
Khi được học ít hơn nhưng học sâu hơn, được thực hành thay vì nghe giảng thụ động, trẻ sẽ tiếp thu tự nhiên và hiệu quả hơn – mà không cần đến bài tập về nhà.
Với phụ huynh, thay vì lo lắng “không bài tập thì con làm gì”, hãy biến khoảng thời gian buổi tối thành không gian gia đình ấm cúng: cùng ăn cơm, đọc sách, xem một chương trình truyền hình, hoặc đơn giản là kể cho nhau nghe chuyện vui trong ngày. Những khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ ấy lại nuôi dưỡng cảm xúc, gắn kết tình thân và giúp trẻ hình thành sự tự tin, cảm giác được yêu thương.
Và đúng vậy – trẻ cần được chơi. Bởi chơi không phải là lãng phí, mà là một hình thức học tự nhiên nhất. Trong trò chơi, trẻ học cách giao tiếp, rèn tư duy, sáng tạo và ứng xử xã hội – những kỹ năng nền tảng mà không giáo trình nào thay thế được. Nếu được hướng dẫn đúng, việc trẻ tiếp cận công nghệ, xem phim hay khám phá thế giới ảo cũng có thể trở thành cơ hội học tập hữu ích.
Quan trọng hơn cả, chúng ta cần giúp trẻ hình thành động lực học tập từ bên trong, chứ không phải vì điểm số hay vì sợ bị mắng. Một đứa trẻ học vì tò mò, vì yêu thích khám phá, sẽ tiến bộ bền vững hơn gấp nhiều lần so với đứa trẻ học để “đối phó”.
Cuối tuần, hãy để con ngủ thêm một chút, được đi chơi, được về thăm ông bà, được sống đúng nghĩa tuổi thơ. Đó cũng là một phần của giáo dục – giáo dục bằng tình yêu thương và trải nghiệm.
Giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà là dạy trẻ biết sống tốt, biết yêu thương, biết mơ ước và biết hạnh phúc. Công văn của Sở GD&ĐT Thanh Hóa, vì thế, không chỉ là một mệnh lệnh hành chính, mà là một lời thức tỉnh xã hội: hãy để trẻ được là chính mình.
Bác Hồ từng dạy:
“Trẻ em như búp trên cành,
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan.”
Ở lứa tuổi ấy, điều quan trọng nhất không phải là học thêm bao nhiêu, mà là được lớn lên trong bình an và niềm vui.
Đừng bắt trẻ học thêm điều mà người lớn còn chưa học được – đó là biết dừng lại, biết lắng nghe, và để con được sống đúng tuổi của mình.
Lan Anh